Olağanüstü hal ve Sıkıyönetim arasındaki başlıca farklar;
- Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’na göre, olağanüstü hâl ilân kararı, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunca alınır.
- Sıkı yönetimde ise yine Cumhurbaşkanı başkanlığındaki bakanlar kurulu, Milî Güvenlik Kurulu’nun görüşünü aldıktan sonra ilân edebilir.
- Sıkı yönetim adında da anlaşılacağı üzere, maddeleri daha sıkı olan uygulamadır.
- İkisi de resmi gazetede yayımlanır.
- İkisi içinde en uzun süre 6 aydır. 6 ay sonunda ikisininde sona ermesi veya 4 ay daha uzatılması TBMM kararındadır.
- Olağan halde temel hak ve özgürlükler kısıtlanmaz fakat sıkı yönetimde kısıtlanabilir.
- Olağanüstü halde kolluk yetkileri değişmez, sıkı yönetimde ise askere geçer.
- Sıkıyönetimde yetki askeri makamlarda olurken, OHALde ise mülki makamlardadır.
- Sıkıyönetim halinde Sıkıyönetim mahkemeleri kurulur, OHALde ise sözkonusu mahkemeler kurulmaz.
Detaylı açıklamalar;
Ohal ve Sıkı yönetim ilan edilmesi gerektiren nedenler
OLAĞANÜSTÜ HAL: İki grup neden vardır.
1. Grup Nedenler, Tabii afet, tehlikeli salgın hastalık ve ağrı ekonomik bunalım.
2. Grup Nedenler, Anayasa ile hür demokratik düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelikşiddet eylemlerinin belirmesi veya ortaya çıkması
SIKIYÖNETİM: Tek grup olarak değerlendirilerek şöyle sıralanmıştır.
Anayasa ile hür demokratik düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik şiddetin olağanüstü hal nedenlerinden daha vahim olarak yaygınlaşması,
- Savaş hali,
- Savaşı gerektiren bir durumun varlığı,
- Ayaklanma olması,
- Vatan veya cumhuriyete karşı kalkışma
- Şiddet olaylarının artması
Sıkıyönetim Komutanları Genelkurmay Başkanına bağlı olarak görev yapar.
- Kolluk görev ve yetkileri askeri makamlara geçer.
- Temel hak ve hürriyetlerin kısıtlanması ve durdurulması söz konusudur.
- Bazı suçlar için yargılama Sıkıyönetim Askeri Ceza Mahkemelerinde yapılır. YARGI Yargı yetkisi Türk Milleti adına mahkemelerce kullanılır.
Mahkemelerin bağımsızlığı; yargının yasama ve yürütmeden ayrılığı, hiçbir organın mahkemelere emir talimat ve genelge gönderememesidir.
Olağanüstü hal nedir
Devletin ve hükümetin normal idârî yetkileri ve hukûkî tedbirleri kullanarak alt edemediği büyük güçlüklerin ortaya çıkması durumunda başvurulan olağanüstü idâre usullerinden biri. Tabiî âfet, tehlikeli salgın hastalık, ağır ekonomik bunalım, kamu düzenini ciddî biçimde bozan yaygın şiddet olayları gibi durumlarda olağanüstü hal uygulamasına gidilir.