Başlıca Farklar;
- Seçimde belli bir adayı veya adayları seçmen tarafından seçilir,
- Referandum ise halk sunulan bir teklif biçimidir, kabul edip etmemesi halka bırakılmıştır,
- Seçimde birden fazla konu ve aday olabilir,
- Referandumda ise bir konu ve iki adet seçenek bulunur, bunlar Evet ve Hayır seçenekleridir,
- Genelde seçimlerde devletin yapısını oluşturacak kişilerin halk tarafından seçilen kişiler olması beklenir, en azından halk oyunu bunun için verir,
- Seçimler özgür, adil, demokratik ve yasalara uygun olmalıdır.
- Türkiye’de seçimler yerel ve genel olmak üzere ikiye ayrılır,
- Referandum ise genelde yeni teklif, yasa ve kanunların kabul veya reddi için yapılır.
- Referandum demokrasinin en güzel örneklerinden biridir,
- Referandumlar zorunlu ya da zorunlu olmayabilir,
- Seçime katılmak zorunlu değildir,
Detaylı Açıklamalar;
Seçim, kendilerine memuriyet, temsil yetkisi veya bir vekalet verilecek, kanuni şartlara uygun kişilerin, bir kısım veya bütün vatandaşlar tarafından tercih ve tespit edilmesi işlemi; intihab. Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması. Tayin etme, atama işleminin zıddı. Milletvekili, herhangi bir meclis veya encümen üyelerinin, dernek yöneticilerinin vs. seçimi. Demokratik ülkelerde çeşitli seçim sistemleri, değişik usullerle uygulanmaktadır. Seçim,yasama, yürütme ve yargı organlarının üyelerinin seçiminde de kullanılır.
Modern dünyada genel manada kabul gören bugünkü seçim anlayışı aslında antik Yunan’daki seçimlerden hayli farklıdır. Zira oligarşik nitelikler taşıyan bu sistemde siyasi pozisyonlara atamalar genellikle kura yöntemiyle yapılırdı.
Siyaset teorilerine göre devlet ve hükümetin otoritesi yönettikleri insanların ona rıza göstermesi ile ortaya çıkar ve bu durumu somutlaştırmanın temel yolu da seçimdir. Bütün dünyada genel kabul gören yaklaşımlar uyarınca tüm seçimler adil ve özgür bir ortamda yapılmalıdır.
Referandum ya da plebisit; anayasa değişikliği, yasaların kabulu gibi bazı önemli meselelerde halkın iradesini belirlemek amacıyla yapılan oylamadır. Referandumda halkın iradesi idareye doğrudan doğruya yansımakta olup doğrudan demokrasi’nin güzel bir örneğidir. Temsili demokraside ise, halkın seçtiği insanlar, halkın iradesini yansıtmaya çalışmaktadır. Ancak bu tür oylamalar, muhalefetin onayını almadan, popüler uygulamaları hayata geçirmekte kullanılabildiğinden, totaliter rejimlerde yönetimin isteklerini hukuka uydurmaya alet edilebilirler.[1]
Plebisit genelde yasama organlarının biri tarafından halkın oylamasına sunulan bir sorudur. Plebisitlerde genellikle seçmene farklı seçenekler sunulmaz, sadece bir teklifin kabulü veya reddi oylanır.[1] Bu nedenle plebisit bir şekilde “güven oylaması” manasını ihtiva ettiği için, günümüzde referanduma nazaran daha az kullanılır.
Türkiye’de yapılan diğer referandumlar:
- 1961 Türkiye anayasa referandumu
- 1982 Türkiye anayasa referandumu
- 1987 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
- 1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
- 2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
- 2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu