Başlıca Farklar;

  • Borsa, Spot piyasadır.
  • VOB, Türev piyasadır.
  • Borsada, Alım – satım işlemleri seans saatlerinde gerçekleştirilir.
  • En büyük fark, Alım – satım işlemleri vadeli işlemlerdir. Alınıp satılan seansta yapılmamaktadır.
  • Borsada, Ürünün bedeli baştan ödenmektedir.
  • VOB’da, Alınıp satılan ürünün bedelinin % 5’lik kısmı teminat olarak ödenir.
  • Borsada, Kredili alım – satım vardır.
  • VOB’da, Kredili alım – satım söz konusu değildir.




  • Borsada, Ürün teslimatı hemen gerçekleştirilir.
  • VOB’da, Ürün teslimatı teslimatlı uzlaşma yapılmışsa vade sonunda yapılır. Nakdi mutabakat uzlaşmada ürün teslimatı yoktur ve VOB’da yapılan işlemlerin % 90’ı nakdi mutabakat uzlaşmalıdır.
  • Borsada, Yatırım araçları alınıp satılmaktadır.
  • VOB’da, Vadeli işlem sözleşmeleri ile işlem yapılmaktadır.
  • Borsada, Fiziki alım – satım yapılabilir.
  • VOB’da, Fiziki alım – satım yalnızca teslimatlı uzlaşmada yapılmaktadır.

Detalı Açıklamalar;

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası AŞ, Türkiye’nin ilk özel borsa kuruluşudur. Sermaye Piyasası Kurulu’nun 17/8/2001 tarihli ve 9/1101 sayılı kararına dayanılarak, Devlet Bakanlığı’nın 3/9/2001 tarihli ve 2381 sayılı yazısı üzerine 2001/3025 sayılı Bakanlar KuruluKararı ile kurulmuştur. 9 Temmuz 2002 tarihinde Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanacak şekilde, 4 Temmuz 2002 tarihinde Ticaret Sicili’ne tescil edilmiş ve 4 Şubat 2005 tarihinde İzmir’de işleme açılmıştır.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (%25), Borsa İstanbul (%18), İzmir Ticaret Borsası (%17), İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (%6), Koçbank A.Ş. (%6), Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (%6), Garanti Bankası T.A.Ş. (%6), Akbank T.A.Ş. (%6), Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği (%6), İMKB Takasbank A.Ş. (%3) ve Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş. (%1) kuruluşun hissedarları arasında yer almaktadır.

Faaliyet alanları

Bu borsada Vadeli İşlem Sözleşmeleri risk yönetimi, yatırım, spekülasyon ve arbitraj amaçlı olarak yatırımcılar tarafından kullanılır. Çeşitli amaçlara sahip bu yatırımcılar spot piyasaya oranla daha düşük bir maliyetle bu piyasalarda işlem yapabileceklerdir.

Döviz dalgalanmalarından korunmak amacıyla kurulmuş olmasına rağmen, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası AŞ günümüzde daha çok spekülasyon amaçlı kullanılmaktadır. Bu borsada alım sözleşmesi veya satım sözleşmesi yapıldığında, alınan veya satılan dövizintüm bedeli değil, %10’u ödenmektedir. Günümüzde bu uygulama sadece döviz için değil; İMKB-30 endeksi, İMKB-100 endeksi, değerli maden endeksleri, petrol ve türevi olan enerji kaynakları gibi başka birçok araç için de kullanılmaktadır.

Spekülasyon amaçlı kullanımının yanında, ithalat ya da ihracat yoluyla döviz borçlanan ya da döviz alacağı olan yatırımcıların riskten kurtulmaları için iyi bir araçtır.

Borsa belli kurallara göre, talep edilen mallar için organize edilmiş piyasaya verilen addır. Örneğin menkul kıymetler (değerli evraklar) ile (örnek olarak hisse senetleri, borçlar) dövizler, belli mallar (ör. Metaller ve diğer hammaddeler) veya türev hesaplamalar ile alınıp satılabilir. Borsa arz-talep şeklinde – komisyoncunun aracılık yapmasıyla – piyasa koşulları ile birlikte işler ve fiyatların (kurların) resmi olarak belirlenmesiyle dengelenir. Alınıp satılan malların fiyatlarının ya da kurların belirlenmesi arz ve talebe göre düzenlenir. Borsaların kendine özgü kuralları ve standartları vardır.

Hisse senedi, bono ve tahviller genellikle menkul kıymetler borsalarının içerisinde ticareti yapılageldiği halde, döviz ticareti için döviz borsaları (foreign exchange market) veya mal ticareti için emtia borsaları (commodity exchange) vardır.

Ana trendin yönü yükselme ise “boğa eğilimi” , düşüş ise “ayı eğilimi” denir. Ayılar düşerken alım yapar, yükselişte uykuda bekler. Boğalar ise yükselirken saldırır, alım yaparlar.

Borsa türleri

Malların, her şeyden önce ithal ve tarımsal ürünlerin ticaretine yönelik ticari mal borsaları ilk borsa türleridir. Daha sonradan paslanmayan değerli maden ya da kahve gibi belli ürünlerin ticaretinde uzmanlaşmış uzman ürün borsaları ve özel borsalar ortaya çıkmıştır.

  • Futures mal işlemlerin tasfiye edildiği ve türevlerle işleme konulduğu futures borsalar ya da mala yönelik futures borsalar.
  • Hisselerle ve sabit faizli değerli kâğıtlarla yapılan ticaret için değerli kâğıtlar borsaları ya da hisse senetleri borsaları (borsa tanımı sık sık borsaların bu özel biçimi olarak kullanılır).
  • Yabancı paraların ticareti için döviz piyasaları
  • Borsaya benzer organize piyasalar mevcuttur, örneğin ulaşım ve sigorta alanı için hizmet borsaları, somut olarak örneğin gemicilik borsası




Etiketler:

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir