Başlıca farklar;
- Tehlike, zarar, hasar veya yaralanma potansiyeli taşıyan her şeye denebilir,
- Risk ise tehlikeler sonucu ortaya çıkan her duruma denebilir,
- Önce tehlike gelir sonra ise risk doğar, düşme tehlikesi sonrasında ölüm riski gibi,
- Risk’e verilebilecek kötü örneklerden birkaçı Ölüm riski, yaralanma riski, sakat kalma riski gibi,
- Risk bir olay veya olgunun doğası gereği vardır ve hissedilebilir,
- Tehlike saha somut olarak duyu organlarımızla algılayabileceğimiz durumlardır,
- Cam bardağın kırılması için düşme tehlikesinin olması örnek olarak verilebilir,
- Boğulma riskinin ortaya çıkması için, kişinin yüzme bilmemesi, yüzerken kramp girmesi veya denizin dalgalı olması bir risktir,
- Risk ve Tehlike birbirinden ayrılmaz ikilidir,
- İkisine de dikkat ettiğimizde iş kazalarına ve meslek hastalıklarına önlem alabiliriz,
Detaylı açıklamalar;
TEHLİKE NEDİR? RİSK NEDİR?
İnsana, eşyaya ve tüm canlılara zarar verme potansiyeli olan her şey “tehlike” olarak tanımlanmaktadır. Tehlikeler insana, eşyaya, mala, yönetim şekline etki edebilir, kazalara, hastalıklara, ürün kaybına (imalata) makine ve cihaz hasarlarına sebep olabilir. “Risk” ise kısaca, tehlike durumundaki zararın gerçekleşmesi ihtimalidir. “Mesleki risk” ise çalışanın tehlikeye maruziyet sonucu bir yaralanma ya da hastalığın meydana gelme ihtimalinin ve şiddetinin çarpımını işaret eder.
NEDEN BİR RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMALI?
Mesleki risklerin değerlendirilmesinde esas amaç, çalışanların sağlığının korunması ve güvenliklerinin sağlanmasıdır. Risk değerlendirme, işle ilgili faaliyetlerden kaynaklanan çalışanlara ve çevrenin uğrayabileceği zararın en aza indirilmesine yardım eder. Risk değerlendirmesi aynı zamanda üretimin verimli olmasına ve rekabet piyasasında güçlü olmasına katkı koyar.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILIR?
Bir işyerinde risk değerlendirmesi yapılabilmesi için basit 5 adım metodu uygulanmaktadır.
1. Adım– Bilgi toplama
2. Adım– Tehlikeleri belirleme
3. Adım– Tehlikelerden kaynaklanan risklerin belirlenmesi (sonuçların ihtimal ve şiddetinin tahmin edilmesi ve riskin kabul edilebilirliğine yani yönetilebilir olduğuna karar verilmesi.)
4. Adım– Riski ortadan kaldırmak ya da yönetilebilir duruma getirebilmek için eylemler planlamak ve değerlendirmek
5. Adım– Risk değerlendirmesini yazılı hale getirmek
Bu metodu nasıl kullanmalıyız?
1. Adım- Hangi bilgileri toplamalıyız?
Bu bilgileri nasıl toplayabiliriz?
2. Adım– Tehlikeleri nasıl belirleyebiliriz?
3. Adım– Bu tehlikelerden kaynaklanan riski nasıl değerlendirebiliriz?
4. Adım– Bu tehlikelerden kaynaklanan riskin ortadan kaldırılması ya da en aza indirilebilmesi (yönetilebilir hale getirilmesi) için eylemlerimizi nasıl planlamalıyız?
5. Adım– Risk değerlendirmemizi nasıl yazılı hale getirebiliriz?
Hangi bilgileri toplamalıyız?
İşyerlerimizdeki riskleri değerlendirebilmek için bilmemiz gereken hususlar
- İşyerimizin konumu,
- İşyerimizde hamile, genç veya engelli işçilerin mesleki tehlikelere olağan olanlardan daha fazla maruz kalabileceklerini düşünerek bu işçilere daha fazla dikkat göstermeliyiz.
- Kısmi çalışanlarımızı, müteahhit işçilerini, ziyaretçileri, işletme dışında çalışanları da dikkate almalıyız.
- Hangi makine, cihaz ve iş ekipmanları ile maddeleri ve prosesleri kullandığımızı
- Ne tür işler gerçekleştirdiğimizi (hangi yöntem ve süre ile gerçekleştirdiğimizi)
- Tanımlamalarda hangi tehlikeleri tespit ettiğimizi ve bunların kaynaklarının neler olduğu,
- Mevcut tehlikelerin potansiyel sonuçları nelerdir
- Hangi koruyucu tedbirler kullandık
- Hangi kazalar, meslek hastalıkları ve diğer işle ilgili hastalıklar belirledik
- İşyerlerimizle ilgili yasal yükümlülükler nelerdir
BU BİLGİLERİ NASIL TOPLAYABİLİRİZ?
Şu kaynaklardan bilgi edinebiliriz.
- İşyerlerimizde kullandığımız ekipmanların, malzemelerin ve de maddelerin teknik verileri,
- Teknolojik prosedürler ve iş rehberleri
- İşyerlerimizde yapılan gürültü, titreşim gibi etkenlerin ve termal konfor şartlarının ölçüm sonuçları
- İş kazası ve meslek hastalıkları kayıtları
- Kimyasal maddelerin MSDS bilgi formları
- İlgili mevzuat ve standartlar
- Bilimsel ve teknik literatürler
Bilgi aynı zamanda
- Çalışma ortamını
- İşyerinde yapılan işleri
- İşyeri dışında yapılan işleri
- İşyerinde etkili olabilecek harici etkenleri, gözlemleyerek de edinilebilir