illüzyon ve halüsinasyon arasındaki başlıca farklar;
- illüzyonda mutlaka bir dış etken veya bir güç söz konusudur, kullanılan bir araç veya alet vardır.
- halüsinasyonda ise dış etken ve araç gereç söz konusu değildir.
- illüzyona örnek vermek gerekirse, el çabukluğu, kimyasal veya fiziksel destekli gösterimler olabilir.
- halüsinasyondan örnek ise bir serap olabilir, yola vuran güneş su görüntüsü oluşturur.
- illüzyonun bir diğer adı göz yanılmasıdır denilebilir.
- lllüzyon olağan bir psikolojik durumdur, halüsinasyon ise anormal bir durumdur.
- İllüzyonda kişi var olan bir objeyi farklı algılar, halüsinasyonda ise olmayan bir nesneyi varmış gibi algılar.
- İllüzyonlar her insanda görülebilir.
- Lakin halüsinasyon, bireyin akıl sağlığının yerinde olmadığını gösterebilir, doktora danışmakta fayda vardır.
-
Detaylı açıklamalar;
İllüzyon
Sihirbazlar her daim illüzyon kullanmaktadır. Bildiğiniz üzere sihirbazlara illüzyonist de denir. Harry Houdini gibi ünlü sihirbazlar yaptıklarının illüzyon olduğunu söylerler. Sihirbazlar imkansız olan şeyi yapmazlar, sadece yapıyormuş gibi görünmelerini sağlarlar.
Halüsinasyon
Bir his organını uyaran hiçbir nesne veya uyarıcı olmaksızın, algılanan bir durumun varlığına inanma durumudur.
Ruh hastalıklarında devamlı karşılaşılan bir durumdur. Beş duyunun da algısı olabilir; görme, işitme, dokunma, koklama ve tat duyusu. Halüsinasyonlarda kişi, bir hastalığının olduğunu anlamadan, gördüğü, işittiği ve hissettiğine tümüyle inanır. Gözlerinde bozukluk olan kişide veya migrende görülen ışık parıltıları algı içine girmez. Bunlarda hasta, durumu kavrayabilmektedir.
Optik illüzyonlar
Optik illüzyonlar genellikle fotoğrafçılıkta yapılan bir şeydir. Örneğin pizza kulesini devrilmesin diye tutan insanlar veya güneşe sigarasını değdirerek yakan insanlar ve benzeri. Bu tür yanılsamalarda farklı odaklama teknikleriyle ikisinden çok çok uzakta ve arka arkaya duran nesnelerin, sanki yan yanaymış gibi fotoğraflanmasından ibarettir.
Sonuç olarak yanılsamalar bir çeşit görme hilesidir. Bununla birlikte bakması zevkli, çoğunlukla bizi şaşırtan ve yüzümüzde bir gülümsemeye neden olan ilginç ve akıllıca tasarlanmış görüntülerdir.
Algı yanılmaları yalnızca fiziksel nesne ve olayları kapsamaz; sosyal durumları, insan davranışlarını da içerir. Örneğin kişi kendisine söylenen bir sözü, söyleyenin niyetinden farklı yorumlarsa ortada bir algı yanılması vardır.
Halüsinasyon
Bir insan düzenli ve tutarlı algı yanılması gösteriyorsa buna halüsinasyon denir. Varsanı olarak da bilinir. Kişi hiçbir nesne ve uyaran olmadan aldığı bir hissin gerçek olduğuna inanır. Böyle kişiler hasta olduklarını bilmeden gördükleri, işittikleri, hissettiklerine tamamen inanırlar, kısacası olmayan bir varlık ya da durumu var zannederler.
Böyle kişiler tehlikeli olabilir. Örneğin odadaki eşyalrın uçtuğunu görebilir, kimsenin görmediği kişilerle konuşabilir, casuslar tarafından takip edildiğini düşünerek arkasında yürüyen birini vurup öldürebilir. İşte bu yüzden halüsinasyon görmek anormal davranışlardandır.