Ütopya ve Distopya farkı nedir

Başlıca Farklar;

• Ütopya, gerçek hayatta olamayacak kadar güzel, ideal toplum ve devlet şeklidir.
• Distopya ise Ütopya’nın tam tersi bir toplum ve devlet şeklidir.
• Ütopya, mükemmel anlamına da gelir, Distopya ise Totaliter ve baskıcı toplumu ifade eder.
• Hikayelerde distopya toplumları ütopya toplumları için her zaman tehlikeli olmuş ve kıskanılarak, yok edilmeye çalışılmıştır.
• Distopya insanların özel hayatlarının ortadan kaldıran, otoriter ve kişiler arası sadakati kırararak yalnızca devlete karşılıksız itaati garanti altına alınmaya çalışılan yerdir. Ütopyada ise tam tersi bir irade vardır.

---

Detaylı açıklamalar

Distopya, genellikle ütopik bir toplum anlayışının anti-tezini tanımlamak için kullanılır. Distopik bir toplum otoriter – totaliter bir devlet modeli ya da benzer bir başka baskıcı sistem altında karakterize edilir. Kelime ilk defa John Stuart Mill tarafından kullanılmıştır. Filozofun Yunanca bilgisi göz önüne alınırsa, kelimeyi “ütopyanın tersi” olarak değil, “kötü bir yer” anlamında kullandığı anlaşılır. Yunanca bir ön-takı olan dys/dis, “kötü”, “hastalıklı” ya da “anormal” anlamını taşır. ou takısı ise “yok”, “değil” anlamını taşır ki, ütopya (outopia) Yunanca’da “olmayan yer” demektir. Aslında ütopya, “güzel yer” anlamına gelen Eutopia ‘ya bir gönderme yapar (eu öntakısı “iyi, güzel” anlamı katar). Yani distopya ile ütopya, dysphoria ile euphoria ‘nın birbiriyle karşıt olduğu gibi karşıt değildir.

Ütopya, gerçekte mevcut olmayan, tasarlanmış olan ideal toplum şekli anlamı taşır. Köken olarak Yunanca “yok/olmayan” anlamındaki ou, “mükemmel olan” anlamındaki eu ve “yer/toprak/ülke” anlamındaki topos sözcüklerinden türemiştir. Kullanımı Thomas More’un 1516’da yazdığı De Optimo Reipublicae Statu deque Nova Insula Utopia veya kısaca Utopia isimli kitabıyla yaygınlaşmıştır. Ütopyalar, bugün gerçekleşmesi imkânsız toplum tasarımlarıdır. Ütopyalar üzerine görüşler iki biçimde ortaya çıkmıştır. Bir kısmı özendirici, istenen nitelikte, diğer bir kısmı ise korkutucu, ürkütücü ütopyalardır.

 

---