Başlıca Farklar;
- Forex, Tezgah üstü piyasa (OTC) denir,
- VOB, Türev piyasadır.
- Forex’te, Günlük işlem hacmi 6 trilyon dolar civarındadır.
- VOB’ta, Günlük işlem hacmi 1,5 – 3 trilyon dolar arasındadır.
- Forex’te, Ana katılımcıları bankalar ve aracı kurumlardır.
- VOB’ta, Türkiye’nin önde gelen 11 kurumu, vadeli işlem ve opsiyon borsasını oluşturmaktadır.
- Forex’te, Anlık alım – satım işlemleri yapılmaktadır.
- VOB’ta, Belirli vadelerde alım – satım işlemleri yapılmaktadır.
- Forex’te, Herhangi bir fiziki teslimat yoktur.
- VOB’ta, Teslimatlı uzlaşma yapılmışsa fiziki teslimat vardır.
- Forex’te, Kaldıraç oranı ülkemizde en yüksek 1:100 olarak belirlenmiştir.
- VOB’ta, Kaldıraç oranı 1:10’dur.
- Forex’te, Aracı kurum ile anlaşırken yapılan çerçeve sözleşmesi dışında herhangi bir sözleşme yoktur.
- VOB’ta, Vade tarihi, ürün miktar ve kalitesi gibi koşulları belirten sözleşmeler vardır ve hükümlerine uyulmak zorundadır.
- Forex’te, 100 dolarlık bir teminatla işlemelere başlanır.
- VOB’ta, Yapılan yatırıma göre belirli teminat oranları bulunmaktadır.
- Forex’te, Yatırım araçları tüm dünya ülkelerinin dövizleri, emtialar, dünyaca ünlü hisse senedi ve borsa endeksleri, CFD’ler,
- VOB’ta, Alınıp satılan yatırım araçları; futures, forward, opsiyon ve swap sözleşmeleridir.
- Forex’te, İşlemler anlık gerçekleştirilir, geleceğe yönelik planlama tahmini sunulamaz.
- VOB’ta, Geleceğe yönelik belirsizliklerden korunma amaçlı bugünden sözleşme yapılır.
- Forex’te, Lot büyüklüğüne göre ürün bedeli ödenir.
- VOB’ta, Ürünün bedelinin % 5’i teminat olarak ödenir ve piyasa teminatlar üzerinden yürür. İşlem sonucunda bedeller ödenir.
Detaylı Açıklamalar;
Forex, Yatırım, hedging, spekülasyon amacıyla yapılan hareketlerin gerçekleştiği döviz piyasaları 24 saat açıktır. Açılış Sidney ve Tokyo’da olur, Hong Kong ve Singapur, Bahreyn ile sürer Avrupa piyasalarına geçer. Frankfurt, Zürih, Londra’dan New York, Chicagopiyasalarına ve Los Angeles ve San Fransisco’ya devam eder. İşlem hacmi, dünya ticaret hacminin 50 katından fazladır. İşlemlerde ağırlık Amerikan doları ve EURO, Amerikan doları ve yen üzerindedir. Günlük işlem hacmi, milyar dolar temelinde en fazla İngiltere,ABD, Japonya, Singapur’dadır.
İşlemlerin çekirdeğinde aracı ticari bankalardır. Merkez bankaları kur ve faiz istikrarı sağlar. Bankalar doğrudan, Interbank ile, aracılar ve brokerlar ile, merkez bankaları ile, Hazine ile çalışırlar. Bankaların döviz piyasasındaki riskleri politik, transfer riskleri olarak sistematik olabilir. Riskler finansal da olabilir ve kur ve faiz riskleri şu pozisyonları içermektedir: spot, forward, swap, opsiyon. Ayrıca çalışanların riskleri de işlemleri etkiler: performans, zayıflık, hırs, eğitimsizlik, stres, yanlış anlamalar, dil sorunu, yazım hataları, takım uyumsuzluğu, headhunters, iletişim sistemleri.
Döviz piyasaları bir ülke parasının başka bir ülke parasıyla değişimi işlemleridir. Yabancı para ve mevduat hesaplarının değişimi olarak aktifler spot ve forward biçimlerinde para fonlarında dönüşür. Kullanılan ortam elektroniktir. Kur, bir para biriminin diğer para birimi karşısındaki fiyatıdır. Kotasyonları çift taraflıdır: alış-satış. Alış ve satış arasındaki farka spread denir. Bir para, baz döviz alınır ki, bu ABD dolarıdır. Kurlar, direkt veya dolaylı olarak gösterilir. Yurtiçi piyasalarda, yerli para içermeyen gösterimler çapraz kur, uluslararası piyasalarda ABD dolarını içermeyen kurlar çapraz kur olarak tanımlanır.
Forex piyasası
Forex piyasası kısaca uluslararası döviz değişim piyasasıdır. Bu piyasa ismini İngilizce FOReign EXchange sözcüklerinin kısaltmasıyla oluşmuştur. Forex piyasası diğer köklü piyasalarla karşılaştırıldığında yeni bir piyasadır. Piyasanın keşfi 1970’li yıllardadır. Diğer köklü piyasalara oranla geç keşfedilmesine rağmen kısa sürede en çok işlem gören piyasa unvanını ele geçirmiştir.
Forex piyasasındaki dalgalanmalar, devletlerin ve büyük ticari şirketlerin sattıkları ürünlerden elde ettikleri kârı kendi para birimine dönüştürmesinden kaynaklanmaktadır. Forex piyasasıyla ilgili yatırımcılar da bu dalgalanmalardan kâr kazanmak için işlem yapar.
Forex piyasasında, diğer piyasaların aksine işlem yaptığınız ürünün değer kaybetmesinden bile kâr kazanabilirsiniz. Elinizde olmayan bir ürünü açığa satarak ürünün değer kaybı ile siz kâr yapabilirsiniz. Ayrıca, Forex piyasası günün her saatinde işlem yapmanıza imkan sağlar.
Forex Kaldıraç Sistemi
Forex piyasasına özgü olan kaldıraç sistemi ile işlem yapılan paranın belirli katına kadar yatırım yapılabilir. Kar ve zarar ana paradan kaldıraç işlemi uygulanmış meblağ kadar değişim gösterir. Örnek verecek olursak, 1000 dolar bir yatırımla kaldıraç sisteminde oran 1’e 200 ise 20.000 dolarlık bir işlem yapma hakkı elde edersiniz. Yani 20.000 dolarlık bir pozisyonda her 2 pip aşağı harekette 2 dolar kaybınız olur, aynı zamanda her 2 piplik yukarı harekette 2 dolar kazancınız olur. Kaldıraçsız gerçek piyasada olsaydı 1000 dolarlık bir işlem yapıldığında her 1 pip aşağı harekette kayıp 0.01 dolar olurdu, tabi aynı zamanda kazançta 0.01 dolar olacaktır